Allah
–azza wa jalla- berfirman,
{يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ
عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ
تَتَّقُونَ } [البقرة: 183]
“Wahai
orang-orang yang beriman, diwajibkan atas kalian berpuasa sebagaimana
diwajibkan atas orang-orang sebelum kamu agar kalian bertakwa.” (QS. Al Baqarah: 183)
Abul
Faraj Ibnul Jauziy –rahimahullah-
berkata,
"الصيام وصلة إلى التقى، إذ هو يكف
النفس عن كثير مما تتطلع إليه من المعاصي." اهـ من زاد
المسير في علم التفسير (1/ 141)
“Puasa
adalah penyambung menuju taqwa. Sebab, puasa akan
mencegah jiwa dari kebanyakan maksiat yang ingin ia lakukan.”
Lihat Zadul Masir fi Ilm At-Tafsir, karya Ibnul Jauziy, cet. Dar
Al-Kitab Al-Arabiy, tahqiq Abdur Rozzaq Al-Mahdi,1422 H
Al-Hafizh
Ibnu Rajab Al-Hambaliy –rahimahullah-
berkata,
"فَإِذَا
كَانَ لَهُ جُنَّةً مِنَ الْمَعَاصِي، كَانَ لَهُ فِي الْآخِرَةِ جُنَّةً مِنَ
النَّارِ، وَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ جُنَّةً فِي الدُّنْيَا مِنَ الْمَعَاصِي، لَمْ
يَكُنْ لَهُ جُنَّةً فِي الْآخِرَةِ مِنَ النَّارِ." اهـ من جامع العلوم
والحكم ت الأرنؤوط (2/ 139)
“Jika
puasa itu menjadi perisai baginya dari maksiat, maka puasa itu akan menjadi
perisai baginya dari api neraka. Tapi jika puasa itu tidak menjadi perisai
baginya dari maksiat, maka puasa itu tidak akan menjadi perisai baginya dari
api neraka.”
Lihat Jami’
Al-‘Ulum wa Al-Hikam, karya Ibnu Rajab, dengan tahqiq Al-Arna’uth &
Ibrahim Bajis, cet. Mu’assasah Ar-Risalah, 1422 H.
Al-Qothollaniy -rahimahullah- berkata,
"وللصيام
تأثير عجيب فى حفظ الأعضاء الظاهرة، وقوى الجوارح الباطنة، وحميتها عن التخليط
الجالب للمواد الفاسدة، واستفراغ المواد الرديئة المانعة له من صحتها، فهو من أكبر
العون على التقوى." اهـ من المواهب اللدنية بالمنح المحمدية (3/ 405)
“Puasa
memiliki efek luar biasa dalam memelihara organ-organ yang tampak, kekuatan
organ-organ internal, serta melindungi anggota-anggota tubuh dari pembauran
(berbagai macam makanan dan minuman) yang membawa zat-zat yang rusak, dan
menguras zat-zat rendah yang mencegah kesehatan anggota-anggota badan. Puasa
adalah salah satu penolong terbesar untuk (mencapai) ketaqwaan.”
Lihat Al-Mawahib
Al-Ladunniyyah bi Al-Minah Al-Muhammadiyyah (3/405), karya Ahmad
bin Muhammad Al-Qosthollaniy, Al-Maktabah At-Tauqifiyyah, Mesir.
Memang
betul bahwa puasa ini merupakan sebuah ibadah yang luar biasa. Ia merupakan
ibadah yang memperbaiki lahir dan batin seorang hamba, dan juga puasa ini
adalah syariat yang cocok di segala zaman dan tempat.
Karena
itu, Allah –azza wa jalla- tidak pernah menghapuskannya sejak Allah
menetapkannya dari zaman Adam –alaihi salam- sampai datangnya Nabi Muhammad
–alaihish sholatu was salam- yang melanjutkan agama Islam yang menjadi agama
para nabi dan rasul yang terdahulu.
Abdullah bin Abdir Rahman Al-Bassam At-Tamimiy
–rahimahullah- berkata,
"فالصيام
عبادة جليلة جمعت خصال الخير كلها، واستبعدت خصال الشر كلها؛ ولذا فإنَّ الله
تعالى كتبها وفرضها على الأمم السابقة." اهـ من توضيح الأحكام من بلوغ المرام
(3/ 440)
“Puasa ialah ibadah agung yang mengumpulkan
perkara-perkara kebaikan seluruhnya, dan menjauhkan perkara-perkara keburukan
seluruhnya. Karena
inilah, sungguh Allah –ta’ala- menetapkan dan mewajibkannya atas umat-umat yang
terdahulu.”
Lihat Taudhih
Al-Ahkam min Bulugh Al-Marom (3/440), karya Abu Abdir Rahman Abdullah
bin Abdir Rahman Al-Bassam At-Tamimiy, cet. Maktabah Al-Asadiy, 1423 H
Mahmud
As-Subkiy –rahimahullah- berkata saat mengomentari ayat tersebut,
"دلت
الآية على أن أحد مقصودي الصيام الجُنَّة والوِقَايَةُ وهى حمية عظيمة النفع.
والمقصود الآخر اجتماع القلب والهم على الله تعالى وتوفير قوى النفس على محابه
وطاعته." اهـ من الدين الخالص أو إرشاد الخلق إلى دين الحق (7/ 126)
“Ayat ini menunjukkan bahwa salah satu dari dua tujuan
puasa adalah perisai dan pelindung, yaitu pemelihara yang manfaatnya besar.
Tujuan lain (dari puasa) adalah fokusnya hati dan kecintaan hanya kepada Allah
–ta’ala-, serta memaksimalkan potensi diri dalam (melakukan) hal-hal yang Allah
cintai dan ketaatan kepadanya.”
Lihat Ad-Din Al-Kholish (7/126), Mahmud Muhammad Khoththob As-Subkiy, cet. Al-Maktabah Al-Mahmudiyyah As-Subkiyyah, 1397 H.
الدين الخالص أو إرشاد الخلق إلى دين
الحق (7/ 126)
الصوم: هو جنة من أدواء الروح والقلب
والبدن. منافعه كثيرة وله تأثير عجيب في حفظ الصحة وإذابة الفضلات وحبس النفس عن
تناول مؤدياتها لا سيما إذا كان باعتدال وقصد (وفيه) من إراحة القوى والأعضاء ما
يحفظ عليها قواها وهو أنفع دواء لأصحاب الأمزجة الباردة والرطبة وله تأثير عظيم في
حفظ صحتهم. وإذا راعى الصائم فيه ما ينبغي مراعاته طبعا وشرعا عظم انتفاع قلبه
وبدنه به وحبس عنه المواد الغريبة الفاسدة وأزال المواد الرديئة الحاصلة بحسب
كماله ونقصانه ويحفظ الصائم مما ينبغي أن يتحفظ منه.
=========
توضيح الأحكام من بلوغ المرام (3/ 439_440)
للصوم حِكم وأسرار كثيرة عظيمة، منها:__
أولاً: هو من أعظم الطاعات، فهو سر بين
العبد وبين ربه، فهو الغاية في أداء الأمانة.
ثانيًا: إنَّه تَحَلٍّ بفضيلة الصبر،
فقد جَمَعَ أنواع الصبر الثلاثة: صبر على طاعة الله، وصبر عن معصية الله، وصبر على
أقدار الله المؤلمة.
ثالثًا: تجربة لمقاساة الحرمان والجوع،
تذكر العبد نِعم الله عليه المتوالية، فيذكر إخوانه الفقراء الذين يقاسون هذا
الحرمان أبد الدهر.
رابعًا: فيه فوائد صحية: فالصيام راحة
وإجازة للجهاز الهضمي، لإعطائه فترة من الزمن يسترحي فيها من الامتلاء والتفريغ،
فيحصل له استجمام وراحة، يستعيد بها نشاطه وقوته.